/rechter_tie/algemeen Rechter Tie / Robert van Gulik

Alle teksten en illustraties uit het werk van Robert van Gulik
zijn © Erven R.H. van Gulik

Rechter Tie van A tot Z

Bloemlezingen Het succes van de Rechter Tie-verhalen maakte ze geliefd bij samenstellers van bloemlezingen van o.a. historische detective-romans. U kunt een chronologisch overzicht bekijken. Ook zijn er aparte overzichten van de reeks historische bloemlezingen en de reeks bloemlezingen t.b.v. een Goed Doel.
Catalogus U kunt een catalogus in PDF-formaat downloaden van alle Nederlandse uitgaven.
Chronologie Er zijn drie mogelijke chronologiche volgordes voor de Rechter Tie-verhalen: de volgorde waarin Van Gulik ze schreef, de volgorde waarin ze werden uitgegeven, en de volgorde waarin de verhalen spelen in het leven van Rechter Tie.
De eerste is redelijk simpel te maken aan de hand van de aantekeningen van Van Gulik zelf. Deze is gebruikt in de internationale catalogus. De tweede is uit dezelfde tabel af te leiden.
De volgorde waarin de verhalen spelen in het leven van Rechter Tie is veel moeilijker te bepalen. Ze is in feite ook fictief: Van Gulik heeft weliswaar een historische figuur als uitgangspunt genomen, maar hij heeft er veel biografische details bij moeten verzinnen.
U kunt een poging tot een chronologisch overzicht bekijken dat is gereconstrueerd uit allerlei gegevens die in de boeken vermeld staan. Hier en daar zijn er onduidelijkheden, en er is ook een tegenstrijdigheid. Vermoedelijk heeft Van Gulik zich daar gewoon vergist.
Di Ren-jie Van Guliks Rechter Tie is gebaseerd is op een historische figuur genaamd Di Ren-jie (狄仁杰) die leefde in het China van de zevende eeuw na Chr. tijdens de T'ang dynastie (唐朝). Diezelfde figuur komt ook voor in boeken van andere schrijvers. Zie ook dit filmpje.
Naast de moderne transcriptie Di Ren-jie zijn er een groot aantal alternatieve transcripties van de Chinese naam: Tie Jen-tsjiè, Di Renjiay, Dee Jen-chieh, enzovoort. Daarom ook heet Rechter Tie in elk land weer anders: Judge Dee, le Juge Ti, Richter Di, Magistrato Dee, Dommer Di (onderaan de pagina).
Film/Video Er zijn enkele bioscoopfilms gemaakt gebaseerd op Rechter Tie-verhalen. Momenteel is er een film in voorbereiding op basis van Moord in Canton.
De Amerikaanse kunstenares Ellen Zweig heeft een video gemaakt getiteld "(unsolved) Robert van Gulik".
Hoorspel In 1958 heeft de VARA-radio een hoorspel in negen delen uitgezonden dat gebaseerd was op "Labyrinth in Lan-fang".
Losse uitgaven Een aantal Rechter Tie-verhalen zijn los uitgegeven, d.w.z. niet als onderdeel van een serie of bloemlezing. Het bekendste voorbeeld is het Boekenweekgeschenk van 1964: "Vier Vingers". U kunt een chronologisch overzicht bekijken.
Nawoorden Robert van Gulik sloot zijn eerste vijf Rechter Tie-verhalen af met een uitvoerig nawoord waarin hij de oorsprong en de achtergronden van de verhalen beschreef. De eerste vier nawoorden bestaan uit een gemeenschappelijk stuk, gevolgd door een gedeelte dat specifiek is voor het werk. Het vijfde nawoord was in zijn geheel specifiek.
Opmerkingen
Remarks
Robert van Gulik heeft in december 1966 te Tokio een beschrijving gemaakt van de ontstaansgeschiedenis van alle Rechter Tie-boeken. Hij deed dat (zoals altijd) in het Engels en noemde het "REMARKS ON MY JUDGE DEE NOVELS". Later zijn die opmerkingen opgenomen in de bibliografie van Van Gulik die in 1969 door A.M. Evers van de Universiteit van Boston werd samengesteld.
De versie die hier gepresenteerd wordt, geeft het origineel zo natuurgetrouw mogelijk weer, inclusief typfouten, inconsequent gebruik van spaties, vergissingen, enzovoort. Hij wijkt daarom op diverse plaatsen af van de versie in de bibliografie die bewerkt (maar niet altijd verbeterd) is. De volgorde is die waarin de boeken geschreven zijn, en is dus een andere dan die van verschijnen.
Series Vanaf eind jaren vijftig zijn er 13 series van Rechter Tie-verhalen uitgegeven. U kunt een chronologisch overzicht bekijken, eventueel met plaatjes of met heel veel plaatjes.
Strips Vanaf 1964 tot aan zijn dood in 1967 heeft Robert van Gulik een aantal Rechter Tie-verhalen gepubliceerd als strip. De tekenaar was Frits Kloezeman, uit de Toonder-stal. In eerste instantie werden ze gepubliceerd als krantenstrip. Later zijn de strips ook in boekvorm verschenen; eerst vijf stuks in drie delen bij Wolters-Noordhoff, later de complete collectie van 19 verhalen in acht delen bij Loeb. Ook is er nog een bewerking van een verhaal geweest door de tekenaar Dick Matena. U kunt een overzicht bekijken per verhaal, per krant of per uitgave in boekvorm.
TV-serie Al in de jaren zestig is er een Engelse TV-serie gemaakt gebaseerd op een aantal Rechter Tie-verhalen. Er bestaan ook Chinese TV-series getuige dit fragment.
Uitgaven Vanaf eind jaren vijftig zijn de Rechter Tie-verhalen in velerlei vorm uitgegeven. U kunt een kruistabel bekijken van uitgaven en verhalen. Ook kunt u een catalogus in PDF-formaat downloaden.
Verhalen In totaal heeft Robert van Gulik 29 verschillende Rechter Tie-verhalen geschreven. U kunt een overzicht bekijken met gedetailleerde informatie per verhaal of een kruistabel van verhalen en uitgaven. De volgorde is chronologisch voor wat betreft de periode in het leven van Rechter Tie. Dat is niet de volgorde waarin Van Gulik ze geschreven heeft. In de eerste serie van zes boeken bestreek hij al de hele carrière van Rechter Tie. Latere verhalen spelen tussen de verhalen van de eerste serie in.
Vertalingen De Rechter Tie-verhalen zijn oorspronkelijk in het Engels geschreven omdat Van Gulik dat de meest geschikte taal voor detective-verhalen vond. Daarna zijn ze veelal eerst in het Nederlands vertaald, en daarna in de loop der tijd in een aantal andere talen. Gedetailleerde informatie kunt u vinden in de database van internationale uitgaven.
Zoek Als experiment is de volledige tekst van Labyrinth in Lan-fang en van Fantoom in Foe-lai te doorzoeken. Bij voldoende belangstelling zullen meer boeken toegevoegd worden.